Σκέψεις – Προβληματισμοί

«...δεν πιστεύω πως όποιος ερωτεύτηκε αληθινά μπορεί κατόπιν να γίνει ειλικρινά φίλος με όποιον ερωτεύθηκε...είτε πρόκειται για χαρακτήρα-νεροκολοκύθα, δεν τον συγκλονίζει τίποτα, δεν τον γονατίζει τίποτα, δεν μπορεί να πονά, άρα δεν μπορεί να αγαπήσει. Αγαπάει μόνο τις ανάγκες του και όποιον και για όσο του τις καλύπτει. Εναλλάσσει επιφανειακές συντροφιές που αποκαλεί σχέσεις. Περιφέρεται στην όψη του, δεν κατεβαίνει στην ψυχή του ούτε στου άλλου την ψυχή. Χωρίζει «φιλικά», όπως διατυμπανίζει με καμάρι...»


«...Γι’ αυτό και τόσο συχνά οι χωρισμένοι εραστές τείνουν να συκοφαντούν με μικρότητα στους άλλους και στον εαυτό τους το αγαπημένο πλάσμα που έχασαν. Για να μειώσουν την οδύνη της απώλειας, μειώνουν την αξία του προσώπου. Και για να κρατηθούν έτσι μακριά, να έχουν λόγους να τον αποφεύγουν. Να γεννηθεί καλύτερα ανάμεσά του μια εχθρική παρεξήγηση που σαν τάφρος να τους προστατεύει απ’ την επιδρομή της θανάσιμης έλλειψης, της θανάσιμης νοσταλγίας. Για να αντέξουν στο χαλασμό. Κι αυτό σ’ εμένα φαίνεται πιο συγκινητικό και ανθρώπινο, κι ας δείχνει απολίτιστο, κακόβουλο, μικροπρεπές και βάρβαρο. Πολύ πιο φυσιολογικό από το να γίνουν φίλοι, να τα λένε στο τηλέφωνο όλα, να βγαίνουν έξω με τους νέους συντρόφους τους, να αισθάνονται άνετα. Φέρονται σαν τίποτα να μην έγινε, γιατί, όντως, ποτέ τίποτα δεν έγινε...»


«...Μια προσωπικότητα, όταν δεν αισθάνεται ισχυρή, ελεύθερη και αξιαγάπητη ώστε να εμπνεύσει αγάπη και αυθεντικούς δεσμούς, θα χρησιμοποιήσει στην πορεία το δόλωμα του οίκτου. Θα προσπαθήσει να είναι διαρκώς «αδύναμη», «δυστυχής», «άρρωστη», προκειμένου να κρατήσει κοντά της εκείνους που «είναι υποχρεωμένοι» να μένουν κοντά της και να τη νοιάζονται...»


«...Μόνο από τον εαυτό μας κινδυνεύουμε, μόνο εκεί στο βυθό του βρίσκεται η Κόλαση και ο Παράδεισός μας, γι’ αυτό και προς τα εκεί, προς τα μέσα, αξίζει να οδοιπορούμε. Κάθε δρόμος, και ο πιο μακρινός, και ο πιο φιλόδοξος πνευματικά, από εκεί περνάει. Από εκεί περνάει ακόμη και η απάρνηση του εαυτού όταν την αποφασίσουμε. Γι’ αυτό θυμώνουμε όταν μας εμποδίζουν το μόνο δημιουργικό ταξίδι ζωής: να βρούμε τον εαυτό μας...»


«...ο εγωιστής δεν αγαπά τον εαυτό του, αγωνίζεται ασύστολα, εκβιαστικά να τον αγαπήσουν οι άλλοι ακριβώς γι’ αυτό, γιατί εκείνος τον εαυτό του τον αντιπαθεί, τον αμφισβητεί και τον φοβάται, θέλει διαρκώς ενίσχυση και έξωθεν καλή μαρτυρία...»


«...Τα λόγια έχουν γίνει η επιστήμη της απάτης, αλλά και της αυταπάτης. όσο ωραιότερα τόσο πιο ύποπτα. Όσο επιδεξιότερη η ρητορεία, τόσο απειλεί από πίσω η ασυνέπεια. Άλλωστε η φλυαρία πρέπει να εξετάζεται και ως αμυντικός μηχανισμός. εκείνος που μιλάει πολύ προσπαθεί να πείσει πως φανερώνει τις σκέψεις του, ενώ συχνά το κάνει προκειμένου να κρύψει σκέψεις. Προβάλλοντας μπροστά του σαν κουρτίνα τα πολλά λόγια, καλύπτει εκείνο για το οποίο δε θέλει να μιλήσει, δε θέλει να δείξει ή δε θέλει να δει. Η εκμετάλλευση του άλλου έχει απειράριθμες μορφές, τα σχήματα λόγου είναι απ’ τους πιστότερους υπηρέτες εκείνων που ψεύδονται...»


«...Δεν είναι κακό να ζει κανείς μόνος, αντιθέτως, όποιος ασκηθεί να αντέχει τη μοναξιά έχει τη δύναμη να αντέχει πάρα πολλά, και όχι μονάχα να αντέχει αλλά και να απολαμβάνει πάρα πολλά που αλλιώς δε θα μπορούσε να διακρίνει. Η μοναξιά είναι το ορυχείο της δύναμης και της αυτογνωσίας. Δεν ζει κανείς καλά παρά μόνος, έφτασε να λεει ο Διονύσιος Σολωμός. Μια μοναξιά, όμως, που δεν αποτελεί καταφύγιο δειλίας. Μόνο τότε. Η επιλεγμένη μοναχικότητα, όχι η εξαναγκαστική. Ένας ελεύθερα μόνος άνθρωπος μπορεί να καταλάβει τον άλλο. Γιατί δεν τον φοβάται, δεν εξαρτάται από αυτόν, δεν τον χρησιμοποιεί, δεν τον απομυζά για να πάρει ζωτικούς χυμούς. Θα ήταν μάλιστα ευχής έργο να περνούσε ο καθένας μας μια θητεία στη μοναξιά, εκείνη που ωριμάζει και ελευθερώνει. Οι σχέσεις θα κέρδιζαν σε αυθεντικότητα κατά πολύ...»


«...πίσω από κάθε πόνο σου στέκει ένα λάθος σου (Αριστοτέλης)...»


«...Όμως γιατί είναι ευτύχημα και όχι σκέτο δυστύχημα το γεγονός πως μόνο τα δικά μας σφάλματα μπορούμε να διορθώσουμε; Εγώ, τουλάχιστον, το θεωρώ μια μεγαλειώδη δυσκολία. Διότι αποδεικνύει τον μέγιστο ρόλο της προσωπικής ευθύνης και, ως εκ τούτου, την τεράστια δυνατότητα της προσωπικής μας ελευθερίας. Αλλά παράλληλα αποδεικνύει τον απόλυτο σεβασμό που οφείλουμε προς τον κάθε άλλον να ακολουθήσει τη δική του βούληση...Αν μονάχα τα δικά μας λάθη μπορούμε να βοηθήσουμε, τότε σημαίνει πως η ζωή μας είναι στα χέρια μας, πως καμιά ανάγκη δεν έχουμε να σκλαβωνόμαστε στην εξάρτηση από τον άλλο...Όλα εμείς τα αποφασίζουμε, ακόμη και τη σκλαβιά μας, την αρρώστια μας. κάποιες φιλοσοφίες υποστηρίζουν πως και το θάνατό μας υποσυνείδητα εμείς τον αποφασίζουμε. Ακόμη κι αν κάποιος μας επηρεάζει έντονα, είναι γιατί εμείς επιθυμούμε να επηρεαστούμε...»


«...Γκουρτζίεφ: «τα γεγονότα δεν μπορείς να τα αλλάξεις, μπορείς όμως να αλλάξεις την αντιμετώπισή σου, τη στάση σου απέναντι στα γεγονότα». Δεν έχουν σημασία τα γεγονότα, αλλά η ερμηνεία που εμείς τους δίνουμε. «Οι άνθρωποι δεν ενοχλούνται από τα γεγονότα αλλά από την αντίληψή τους γι’ αυτά», δίδασκε τον 1ο αιώνα π.Χ. ο Επίκτητος...»


«...Δεν είναι να ντρεπόμαστε με αυτά που αισθανόμαστε, δεν έχουμε ευθύνη για τα αισθήματά μας, ευθύνη έχουμε για ό,τι τα κάνουμε μετά, αφού τα μάθουμε, για το πως τα διαχειριζόμαστε. Τι κρατάμε τι πετάμε. Είναι λεβεντιά και εξυπνάδα να μάθω και να παραδεχτώ τις επιθυμίες μου, αλλιώς δε θα εργαστώ ποτέ με την ψυχή μου...»


«...Είμαι σίγουρη πως εκείνος που αληθινά αγαπά δε μένει με το «έτσι θέλω» αν δεν αγαπιέται. Δεν αντέχει τέτοιον πόνο, τέτοιον εξευτελισμό και τρέχει μακριά. Μόνο το συμφέρον μπορεί να αντέξει τέτοιο πόνο και εξευτελισμό. Μόνο όσοι μπορούν να αγαπούν, αισθάνονται όταν έρθει η ώρα για την επιταγή του αντίο. Να πουν ένα αντίο που πονάει βέβαια φρικτά, που θέλει κότσια. Ερωτεύσιμες όμως είναι μονάχα οι δυνατές ψυχές. Τίποτα πιο ερωτεύσιμο από τη δύναμη και την ελευθερία, από τον δυνατό και τον ελεύθερο...»


«...να φεύγει, πάντα να φεύγει σέρνοντας σαν βαλίτσα πίσω της τη βαρύτερη ευαισθησία, την ευαισθησία του δυνατού και του αξιοπρεπούς, την πιο βαριά δηλαδή...»


«...όποιος δε φοβάται το πρόσωπο του τέρατος θα πει ότι του μοιάζει...και η πιθανή προέκταση του αξιώματος είναι να συνηθίσουμε τη φρίκη, να μας τρομάζει η ομορφιά (Μάνος Χατζιδάκις)...»

(ΜΑΡΩ ΒΑΜΒΟΥΝΑΚΗ)